सुरेन्द्र खरीदार भयो

सूर्य अस्ताउने बेला भएको थियो, आकाशमा हल्का रातो रङ्ग छरिएको थियो । घर बस्दा बस्दा वाक्क लागेर यसो बेलुकाको हावा खान निस्केको थिएँ । म अर्थात सुरेन्द्र निरौला , यहाँ सानोठिमी ब्यारेक छेउमा डेरा बस्छु । घरचाँही बिर्तामोड हो । बी बी ए सकेर काठमान्डौँमा जागिर खोजिरहेको छु । मेरो बारेमा अहिलेलाई यती जाने पुग्छ जान्नु पर्ने कुरा म बिस्तारै सुनाउँदै जानेछु , ध्यान दिएर सुन्नुहोला ।

अँ वाक्क लागेर निस्किएको थिएँ हावा खानलाई । ब्यारेकको कम्पाउन्ड हुँदै एउटा बाटो क्यानको अफिस सम्म जान्छ , त्यो बाटो हिड्दा देब्रे तिर पात बजाइरहेका रूख देखिन्छन् अनि दाइने तिर मध्यपुरको खेल मैदान देखिन्छ । साँच्चै कुनै फिल्ममा कैद गर्ने दृश्य जस्तो देखिन्छ ब्यारेक हरेक साँझ । त्यो साझ पनि केही फरक थिएन । बिस्तारै शितल हावा खादै हिडिरहेको थिएँ, मन बिसन्चो मानिरहेको थियो , घरबाट टाढा बसेको बेला मन बिसन्चो भइदियो भने , जीवननै अमिलो लाग्दो रहेछ । मलाई त्यस्तै भइरहेको थियो , बेचैन मन लिएर सिभिल एभिएसनको अफिस अगाडिको चौतारी पुगेको थिएँ । पिपलको पात बजेको आवाजले मलाई सधै शान्ति मिल्थ्यो ।

चौतारी पुग्दा दुईटा दस एघार बर्षका केटाहरू चौतारीमा जिस्कीरहेका थिए । प्रबिधीको जमानामा यसरी दुईटा केटा मौबाइल चलाएर घरमा नबसेर चौतारीमा भेटिनु अनौठोनै थियो । एकछिन केटाहरूलाई उभीएर हेरे पछि म पनि त्यही चौतारीमा गएर बसेको थिएँ ।

चौतारीमा बसेर म डाँडा पछाडि डुब्दैै गरेको घामलाई हेर्दै थिएँ, छेउमा दुईटा केटाहरूको गाइगुई चलिरहेको थियो । डुब्दो घामले बादलमा छरेको रङ्ग हेरर मन बहलाउने गर्छु म त्यहाँ पुगेको बेला, त्यो दिन पनि त्यही कोसिसमा थिएँ । केटाहरूको गाइगुई चर्कौ भएको छनक पाएपछि मैले त्यो दिन उनीहरूतिर आँखा डुलाएको थिएँ , गाइगुई कुटाकुटमा बदली सकेको थियो । केटाहरूलाई हेर्दै मात्र के थिएँ अलिक ठूलो देखिने केटाले सानोलाई एक मुडकी मुडक्यायो अनि खातेको बान म... भन्दै त्यहाँ बाट खेल मैदान भए तिर लाग्यो । सानो केटाले केही बेर सानो स्वरमा मेरो छेउमा आँसु बगायो , उसको आँसु गालाबाट बगेर मुख भित्र पसिरहेको थियो , तैपनि थाहै नपाए सरी रोइरहेको थियो । सोध्न मन लागेको थियो किन कुटेको त्यसले तँलाई भनेर तर चुपचाप बसिरहेँ । केही छिनमा रून बिसाएपछि त्यो केटो चौतारीबाट उठेर ठूलो केटो भएतिर कुद्यो । अनि त्यो चौतारीमा म थिएँ , मेरो अगाडि खेतमा तरकारीको भारी कसिरहेको केही किसान थिए ,मेरो टाउँको माथि पात बजाइरहेको पिपलको बोट थियो, अगाडि परपर सम्म फैलिएको खेत थियो, खेत माथि उही गुलाबी रङ्गको आकाश । अनि पछाडि थियो सधैझै साझ परेपछि एकलिने सडक ।

आकाशलाई एकटक लगाएर हेरिरहेको थिएँ , अक्कासी कतैबाट आवाज आयो , तँ त्यसरी नरोएको कति बर्ष भयो ? म अल्मलिए यस्तो साँझमा को हो मलाई परिचीत जस्तो आवाज दिने भनेर । डराउँदै दायाँ बाँया अनि पछाडि हेरेँ कोही थिएन, केबल खाली सडक , पिपल पातको आवाज यतीनै थियो । मनमा एक प्रकारको चिसो पस्यो कतै भूत त होइन ?साँझको बेला एक्लो चौतारीमा जे पनि हुन सक्थ्यो नि । दाँया बाँया हेरिसक्दा पनि कोही नदेखेपछि कान बजेछ भनेर मन बुझाए अनि फेरी खेत तिर हेर्न थालेँ , खेत, किसान घर फर्केकाले खाली थियो, तर फेरी त्यही आवाज आयो के हो महासय उत्तर छैन कि के हो मेरो प्रश्नको ? तब भने मलाई एकदमै डर लागिसकेको थियो । फेरी पछाडि फर्के कोही थिएन , तर त्यसपाली भनेँ त्यो आवाज रोकिएन । कहाँ हेर्छस ओइ निरौला म तेरो जिब्रो बोलेको हो , भूत हैन । म अचम्ममा परेँ मान्छेको जिबैो मान्छेलाई नसोधी बोल्छ र ? बोले पनि किन बोल्छ मान्छेको जिब्रो मान्छेसँग ? म साँच्चै डरले पानी पानी भएको थिएँ , पाइन्टमा पानी बिसाउँन मात्र बाँकी थियो ।

डरले निधारमा चिटचिट पसिना आउँन थालेको थियो । डराउँदै भनेँ को हो ? नजिस्कनु न, मलाई डर लागिसक्यो । अनि फेरी आवाज आयो नडरा न ए नाथे, म तेरो जिब्रो हो के । मैले बिस्तारै मेरो हातका औलाले जिब्रो छोएँ ,जिब्रो अचल भएर बसेको थियो मुखभित्र , बेकारमा हातमा थुकमात्र लाग्यो । अन्जानमै चौतारीको सिमेन्टमा हात पुसेछु , त्यस्तैमा फेरी आवाज आयो मलाई तँ सँग केही गुनासो छ , त्यही सुनाउँ भनेर बोलेको , एकछिन सुन्दे न त मेरो कुरा । मैले एकपल्ट अथाडि खेतमा हेरेँ, किसानहरू घर गइसकेका थिए , डरले होला किसानहरू उनीहरूले रोपेका बिरूवा जस्तै खेतमा उर्मीउन भन्ने लाग्यो । त्यो सुँन्दर चौतारी अब भयानक बनेको थियो अनि त्यहाँ बस म र मेरो जिब्रोको आवाज थियो । मौन बसिरहेको थिएँ फेरी आवाज आयो , सुनाउँ त गुनासो ?

म केही बोल्नै सकिरहेको थिइन, मुत च्यापिरहेको थियो , त्यहाँ पिपलबोट नभएको भए, चेन खोलेर त्यतै तुर्काइदिने  थिएँ । त्यही आवाजले फेरी बोलायो , निरौला सुन न, म तेरो जिब्रो, तँ जस्तै निरास छु । तैले यत्रो बर्ष आँसु नबगाएर मैले आँसुको स्वादनै बिर्सीए , तँ सानो छँदा अलि अलि नुनिलो भएको सम्झना छ त्यती हो । जूठो बारे जस्तो लाग्छ यार मलाई अचेल । मैले केही जबाफ दिइन । त्यो आवाजले फेरी सोध्यो भन न ए निरौला साँच्चै सुकेका हुन त तेरा आँसु ? मलाई त्यसपछि बोल्न करनै लाग्यो, डराउँदै भएपनि बोल्ने आँट गरेँ , त्यसपछिका हाम्रा संबाद यस्ता रहे ।

म : खै , त्यही त होला तपाईको आँखा सुख्खा छ भनेर अस्ति मात्र डाक्टरले टियर ड्रप दिएको छ ।

जिब्रो : मुला दुई चार पल्ट मज्जाले रोएको भए त्यो जाबो दबाई हाल्नै पर्ने थिएन , पैसा पनि बच्थ्यो ।

म :  भने जस्तो सजिलो कहाँ छ र रूनलाई , भन्ने बित्तीकै आँसु  आउँछ र ?

जिब्रो :  सानमा त पिन्चे थिइस त, जे कुरामा पनि रून आउँथ्यो । सम्झी त स्कुल पढ्दा , कसैले सानो केही भन्यो कि रोएकै छ , सरले छोयो कि रोएकै छ , फेल भएपछि बाउले हप्काउँदा पनि रोएकै छ । त्यसरीनै रोइदे न एकपल्ट । अघिको सानो भाइ जस्तो मुखमा आँसु पुग्ने गरी , मलाई पनि बिर्सीएको आँसुको स्वाद पाउने सौभाग्य मिल्थ्यो कि ?

म : अब म कहाँ त्यो सानो भाइ जस्तो छु  त म, ठूलो भइसकेँ , अब त उमेरले रूनै दिँदैन ।

जिब्रो : उमेर बढेपछि सबैको आँसु सुक्छ र ?

म : त्यस्तो त हैन, ठूला मान्छे पनि रोएको देखेको छु तर उमेर बढेपछि मान्छे आफुभित्र आँसु धेरै अटाउँने हुन्छ अरे , अनि भरिएर पोखिन त समय लागिहाल्छ होला नि हैन र ?

जिब्रो : खै तेरो बिश्बास लाग्दैन , जे पनि भन्छस् । ढाँटेको पो होस कि ?

म : किन ढाट्नु हौँ तलाई मैले , तैले मलाई रिसाएर स्बाद ढाटिस भने मेरो के हाल होला ? डरलेनै पनि ढाट्दिन नि तँलाई ।

जिब्रो : गफ लाउँछस् । म सँग त्यतीनै डर लाग्छ भने रोइदे न त एकपल्ट ।

म : कहाँ त्यती सजिलो छ र रून , मन लाग्दा पनि पो आँसु आउँदैन त , अब आँखा भए मैले भनेको बुझ्थििस होला , जिब्रो न परिस ।

जिब्रो : लाज लाग्छ हो रून ? भन् त मलाई ।

म : लाज त लाग्दैन , डरचै लाग्छ । समज जवान भइ सक्यो , आफ्नै समज आफैलाइ देखेर हाँस्छ भनेर डर लाग्छ ।
जिब्रो : रूदा समज हाँस्छ रे ? ल भन त तेरो समजले अरू केके भन्छ ।

म : हैन के बुझ् न, अब त म ठूलो भइसकेँ । रून सुहाउँछ त ?

जिब्रो : लुगा हो र सुहाउँन र नसुहाउँन ?

म : कस्तो अचम्मको कुरा गरेको । हुन त जिब्रोले भावना के बुझ्छ र , बुझाउँने मै उस्तो । मान्छे ठूलो हुँदा जिब्रो ठूलो नहुने रहेछ ।

जिब्रो : नापिस ठूलो । दिन दिनै झन सानो हुँदैछस् , तेस्को हेक्का छ तँलाई ?

म : कसरी भएँ सानो ?

जिब्रो : सम्झि त, पहिला तेरो आँसु कुलो जस्तो बग्थ्यो, तँ पनि कुलोझै चञ्चल थिइस् । अब अहिले हेर न उमेर बढेपछि धैरै आँसु अटाउँछ मान्छेले भनेर आँसुमा डुबेको छस् । तँलाई कसैले पुरा देख्दैन , तेरो आदा भाग आँसुमा डुबेको छ । त्यहाँ पारी डुब्न लागेको घामलाई हेर त अहिले कति सुन्दर छ । डाँडा पछाडि डुबे पछि के अर्थ छ त्यसको ? बस अन्धकार मात्र हुन्छ । अनि यो आँसु जुन तैँले जोगाएको छस नि, त्यो त्यही पहाड जस्तै हो जस्ले घाम जस्तो तलाई बिस्तारै लुकाइदिन्छ । अब आफुलाई बचाउँनु छ भने तैले आँसुलाई मार्न सिक्नुपर्छ ।

म : साँच्चै भन् त म के पहिला भन्दा सानो भएको हुँ ?

जिब्रो : हो तँ त्यो अघिको सानो भाइ भन्दा पनि सानो भएको छस् , अनि त्यो भन्दा कमजोर पनि ।

म : के म रोएँ भने ठूलो हुन्छु त, बलियो हुन्छु ?

जिब्रो : ठूलो त तँ भइसकेको छस् , रोएपछि तँलाई ठूलो भएको थाहा हुन्छ ।

म : प्रयास त गर्छु नि , तर रून सकिरहेको छैन ।

जिब्रो : अब तँ भन्छस् , रूदा समज हाँस्छ भनेर , केही बेरको समजको हाँसो रोक्न किन समजलाई जिन्दगीभरकालागि आँसुमा पुर्छस् ? भन् मलाई ।

अँ साँच्चै मेरो बारेमा अरू कुराहरू पनि थिए भन्नलाई , मेरो र जिब्रोको गफमा भुलाएँछु । मैले यहाँ किन तपाईहरूलाई रोकेको भने नि मेरो त्यही बेलामा जिब्रो छोडेर बुबा सँग बोल्ने समय भएको थियो । गोजीको नोकिया ११०० सेट त्यो दिन पनि यही बेला बजेको थियो । सधैझै दुध दोइ सकेर बुबाले मलाई त्यो दिन पनि फोन गर्न बिर्सनुभएको थिएन । मलाई दुधभात मिठो लाग्छ भनेर हो कि, सधै दुध दोएपछिनै याद आउँथ्यो बुबालाई मेरो । सधै फोनमा के गर्दै हुनुहुन्छ भनेर सोध्दा , भर्खर दुध दोएर भित्र पसेको भन्नुहुन्थ्यो । आमा बितेपछि त्यही माथि दिदी पनि बिहे गरेर गएपछि बाबा एक्लै पर्नु भएको थियो । मलाई बुबाको बोलीले पनि एक्लोपन बोलिरहेझै लाग्थ्यो । नपत्याए आँफै बिचार गर्नुहोस । म नोकियामा भएको संवाद दुरुस्तै सुनाउँछु ।

म : हेलो ! बुबा

बुबा : कान्छा , के गर्दै छस् ?

म : यतीकै बसिरहेको छु , बजार जान लागेको तरकारी किन्न । तपाई के गर्दै हुनुहुन्छ ?

बुबा : म भर्खर दुध दोएर भित्र पसेको बाबु । तरकारी महँगो भएको छ अरे खर्च के कसरी पुर्याउँदै छस् ?

म : कमाउँछु नि बाबा अलि अलि आफुलाई पुग्ने त । भन्न त मन थियो भाडा तिर्न नसकेर हिजै मात्र साथीलाई पाँच हजार मागेको थिएँ ।

बुबा : छैन भने नढाट है मलाई, म पठाइदिन्छु ।

म : हैन बुबा छ अहिलेलाई, जागिरबाट हिजै मात्र आको छ ।

हो ढाँटेको थिएँ , जागिर खोजेको तिन महिना पुगेको थियो, कहीँ पाएको थिइन, सोर्स भएका केही साथीहरूले जागिर खाएको हेरेर बसेको थिएँ । ब्याच्लर सकेर पनि बुबालाई के पैसा माग्नु भनेर, जागिर खान्छु भनेको थिएँ ।  नभए पनि छ भन्न मन लाग्छ बुबालाई , बुबाले पनि कहाँबाट ल्याउनु र त्यही एउटा गाई न हो आम्दानी । माया लाग्छ मलाई त बुबाको, अस्ति मात्र झापाबाट पल्लाघरे घिमिरे काकाको छोरो आउँदा पाँच सय पैसा र सानो बट्टा घिउ पठाउनु भएछ । के थाहा बुबालाइ पाँच सय रूपैया यो शहरलाई मजाक लाग्छ भन्ने कुरा । तर मलाई लागेन मेरो बुबाले मलाई दिएको पाँच सय रूपैया मजाक ।त्यो पैसा पाएको रात मैले त्यसलाई हातमा च्यापेर, मुटुमा छुवाएर रूने कोसिस गरेको थिएँ, अनि रून नसकेर म आँफै मजाक बनेको थिएँ ।

बुबा : बाबु राम्रो गर्नु है । मलाई खाना बसाल्न अबेर भयो, खाना पकाएर खुवाउँने तेरी आमा पनि छाडेर गइ हाली तँलाई पनि मेरै जिद्घीले जागिरे बनाउँन त्यहाँ पठाँए , घरमा म एक्लेको रजाई पो छ त । बुबा फिस्स हाँसेको फोनमा सुनिएको थियो ।

मैले त्यो बेला बुबालाई फोनको पल्लो पट्टी हाँस्न खोज्दै रोएको महशुस गरिरहेको थिएँ अनि आफुलाई ती मध्ये कुनै गर्न नसक्ने अर्थहिन । केही भन्ने पाएको थिइन बुबाले , ल कान्छा राँखे है भन्दै फोन काटिदिनुभएको थियो ।

फोन राखि सकेर जिब्रालाई सोधेको थिएँ .........

म : किन तँ मेरो रूवाईको पछि लागेको छस् भन् त ? मिठो लाग्छ हो आँसुको स्वाद ?

जिब्रो : मिठो सिठो केही लाग्ने हैन , न्यास्रो लाग्छ आँसुको । अनि तेरो पनि चिन्ता लाग्न थालेको छ , सानोमा रोएर भनेको कुराहरू पाउँथिस् , अचेल रोएको थाहा छैन , भनेको कुरा पाएको छस् या छैनस् यसै चिन्ता लाग्छ ।

म : रोएर भनेको कुरा पाइने त बच्चामा हो । जवान मान्छेले रोएर केही पाउँछ र ?

जिब्रो : केही नपाए पनि कोही बेला रोइदिनु पर्छ । रूँदा धेरै कुरा पो हुन्छन् त , चाहिएका कुराहरू नपाइए रहर बग्छन् , अझ तँ मुला टियर ड्रप हाल्नेलाई त ओखतीको काम गर्छ रोइस भने ।

म : सबै जानेको रहेछस्, अब रूनु पनि कसरी भन्दे न त ।

जिब्रो : .....................................

केही बेर पर्खीए जिब्रोले केही बोल्छ कि भनेर ,केही आवाज आएन । बरू फेरी एकपल्ट नोकियाको आवाज आएको थियो । फोन उठाएको थिएँ, बिमलको थियो , बिमल म सँगै ब्याच्लर पढेको साथी । बिमलले फोनमा लोक सेवाको आबेदन खुलेको रछ भोली अन्तिम म्याद रे , खरीदारमा खुलेको , छ सय लाग्छ, भोली नै भर्नु पर्छ भनेको थियो । मैले हुन्छ भनेर फोन राखेको थिएँ । अनि फोन राखेर गोजीको पर्स खोलेको थिएँ । पर्समा कोठा भाडा  अरू खर्च गरेर उब्रेको दुई सय रूपैया र केही दस बिसका नोट थिए । अनि भित्री बगलीमा बुबाले ध्यु सँग पठाएको पाँच सय । धेरै कोसिस गरेको थिएँ त्यो नोट नचलाउँ भनेर तर त्यो नयाँ बाध्यताले मलाई त्यो नोट पर्सबाट निकाल्न बाध्य बनाएको थियो ।

पर डाँडा पारि हेरेँ , घाम डुबिसकेको थियो तर थोरै रातो प्रकाश भने डाँडाको माथि छरिएको थियो । बिस्तारै प्रकाश मधुरो भइरहेको थियो । मलाई त्यो प्रकाश सँग आफु निभ्दै गएको आभाश हुन थाल्यो । बुबाले पठाँएको पाँच सयको नोट हातमा लिएर बेस्सरी समाएँ, बिस्तारै गालामा पानीका केही थोपाले लडीबडी खेल्न थाले । मैले एकछिन त्यो आँसु बग्न दिएँ अनि बिस्तारै दुबै हातले मुख छोपे , अनि आफु रित्तो हुनजेल रोएँ, आँसुका धारा चिउँडोबाट खसेर भुईमा बिलाए , म आँफैभित्र बिलाएँ । आँसुले पाँचसयको नोट पनि आदी भिजेको थियो । खाली खाली अनि हल्का महशुस भएपछि बिस्तारै त्यहाँ बाट उठेँ , घामको प्रकाशले आकाश छोडिसकेको थियो, अनि म भित्र एउटा नयाँ प्रकाशको उदय भएको थियो । म खाली थिएँ तैपनि भरी भएको थिएँ ।

उठेपछि एक दुई पल्ट जिब्रोलाई आवाज दिएँ, मौनता मात्र थियो आवाजको नाममा रूखका पातको सरसराहट मात्र थियो । सायद जिब्रो पनि तृप्त भएको थियो जूठो सकिएर या भनौ आँसुको न्यास्रो मेटिएर । बाटोमा फर्कने बेला तिनै दस अघार बर्षको केटाहरूलाई अङ्गालोमा बेरिएर हिँडेको देखेको थिएँ , आँसुमा साँच्चै जादु हुँदो रहेछ भन्ने बिश्वास त्यो बेला एकपल्ट लागेको थियो अनि आज लागिरहेको छ ।

म सुरेन्द्र निरौला आज त्यो घटनाको केही महिना पछि खरीदार सुरेन्द्र निरौला भएको छु । मलाई थाहा छैन मलाई खरिदार के ले बनायो , आँसुले , भाग्यले कि घरको गाइको दुधले या म सँग एकान्तमा बोल्न खोज्ने मेरो जिब्रोले । ए ग्यास पो निभाए निभाइन , रिजल्टले गरेर सबै बिर्सीने भएछु , बुबालाई नि फोन गर्नु छ ।

बिजय लुईटेल

यो लेख श्रावण १ गते २०७६ नेपालदुत अनलाइन पत्रिकामा पनि छापिएको छ।