पिके पिक पदयात्रा

Photo : Amir Shrestha @nepal8thwonder

वैशाख २३, २०७९ , बिहान ८ बजे ( भुलभुले , सोलुखुम्बु )

लालीगुराँसको दुनिया भुलभुलेमा आज बिहानै देखि झरी परिरहेको छ । म सुतेको ओछ्यान माथि पानीले एकोहोरो संगीत बर्साइरहेको छ । पानी नपरेको भए यतिबेला म पिके बेस क्याम्प तिर हिँड्दै हुन्थे तर पानीले त्यसो हुन देला जस्तो छैन । यो यात्रामा मलाई नियमित डायरी लेख्न मन थियो । पहिलो दिन गाडीमा ओखलढुङ्गा पुगेर लेख्न सुरु गर्नु पर्ला सोचेको थिएँ । दिन भरि गाडीमा हिँडेकाले ओखलढुङ्गा पुग्न लाग्दा गाडी लाग्यो । ड्राइभर दाजुलाई एक छिन साइड लगाउन भनेर मैले बाटो छेउको कुलोमा दुई पाउ जति छादे । अलिकति सञ्चो त भयो तर ओखलढुङ्गा पुगेर कलम समाउन जगर आएन । रासन ओकलेर फुर्सद नभाको शरीरले किन हो कोनि शब्द ओकल्न मानेन । 

राती ओखलढुङ्गा पुग्दा पार्टीका झंडा बोकेर युवा र बुढा बुढी बाटोमा हिडिरहेका थिए । चुनाव आउँदा नेपालको माहोल सधैं यस्तै हुने गर्दछ । देशको मुहार फेर्छु भनेर हिड्ने ति जस्तै मानिस केही समय पछि देशभर मुहार लुकाउँदै हिँडेको देखिन्छन् । देशको यो चलन बाट म अपरिचित छैन । मलाई त उसै पेट निमोठेर सकस भइरहेको थियो राजनीति सोच्दा झन् छाद आउला जस्तो भयो । त्यसैले आफ्नो झोला बोकेर लागे होटलतर्फ । भोक लागे जस्तो भएको थियो त्यही पनि भात रूचेन । 

बाँयाबाट म , आशिष गुरुङ , सदिस जोशी र हेमन्त भन्डारी Photo : Amir Shrestha

रूचेजती भात हुलेर ओछ्यानमा पल्टिँदा निन्द्रा पर्ला जस्तो लागेको थिएन । मनमा कयौ कुरा थिए लेख्नका लागि तर तिनलाई त्यतै गुम्स्याएर सुत्ने निधो गरेँ । बिहान उठ्दा कयौँ भावना मनभित्रै गुम्सिएर मरेछन् । तिनको निधनले गहिरो चोट दियो मलाई । कहिले कागजको पानामा जन्मिन पाएनन् ति ।  भ्रूण हत्या गरेको गलानिले मलाई बिहानै भरी पोलिरह्यो । 

घाम उदाएपछि भने गलानिलाई अंगालेर बसिरहन सकिन । भुलभुले सम्म पुग्नु थियो । उठेर ग्यास्ट्रिक को एउटा गोली निलेर फेरी गाडीमा बसेँ । अनि नेपाल ८ वन्डर को ५ जनाको टोली हामी हेमन्त दाई , अमीर , आशिष, सदिश र म भुलभुले तर्फ लाग्यौं । 

 

सगरमाथा को जिल्ला सोलुखुम्बु सुरु हुँदा मलाई किन को आफ्नै गाउँ इलाम पुगेजस्तो भयो । हुस्सेले डम्म ढाकेको साँघुरो बाटो । बाटोमा फैलिएकोको ओसको अनौठो गन्द । त्यो देख्दा मेरो मूलघरको धारोमा एकनासले खसिरहेको पानीको आवाज मेरो कानमा गुन्जिरहेको थियो । थाहा छैन किन तर हुससेले भरिएको पहाडको घुमौरो बाटो हिँड्दा मलाई मुल घर अनि त्यहाँको सेरोफेरो याद आउँछ । सायद यो जिन्दगीभर नै एउटा रहस्य बनेर रहिरहनेछ म भित्र । 

भुलभुलेमा फुलेको लालीगुराँस Photo : Amir Shrestha 

धाप पुग्दा पहाडको सानो गाउँ देखिन्छ । धाप गाउँबाट सिँगाने हुँदै, बाटो भुलभुले पुग्छ । सिँगाने पुगेर हामी चाउचाउ खान केही बेर रोकियौं । हामीले ल्याएको गाडी भुलभुले सम्मै पुर्याउने योजना थियो तर एक दुई दिन देखि लगातार परेको पानीले गाडी लैजान असम्भव भयो । भाग्यवश सिँगानेमा बालुवा बोक्ने ट्याक्टर भेटियो । तिर्पाल ओछ्याएर हामी हाम्रा झोला र आफूलाई डालामा खादेर भुलभुले तर्फ अघि बढ्यौं । तीन घण्टा कच्ची बाटो ट्याक्टरमा यात्रा गर्दा चाकको मासु मरिसकेको थियो । सोचे भोलि हिड्ने बेलामा चाकले गुनासो गर्नेछ । साँझको गुलाबी रंगमा भुलभुले निकै मनमोहक देखिएको थियो । रातो सेतो अनि बैजनी रंग का गुराँसले रंगिएको त्यो भूगोल माथि बादलका टुक्रा छोइडुम खेलिरहेका थिए । साँझको लाली रंग तिनै बादलका टुक्रा हरुलाई रंगाउन व्यस्त थिए । हरियो फाँट जमिनमा लम्पसार सुतिरहेका थियो । हिमाल नदेखिए पनि हिमालको चिसो हावा आफूमा बोकेर बतास बहिरहेको थियो । 

 

भुलभुले होटल पुगेर झोला कोठामा हुल्दा अघिल्लो दिन लेख्न नपाएको गुनासो फेरि बल्झिएर आयो । तर किन हो मैले लेख्न सकिन । डायरी पनि थियो कलम पनि थियो अघिल्लो दिन जस्तो थाकेको शरीर पनि थिएन । मनमा कतै कसिलो गाँठो थियो सायद खुल्न मानेन । मनमा अनेक कुरा लिएर म हिजो पनि असन्तुष्ट सुते ।

 

बिहान पानीको एकोहोरो दर्काईले बोलाए पछि मेरा आँखा खुले । बाहिर निस्कँदा मौसम धुम्म थियो । लालीगुराँस त्यो धुम्म कुहिरो बाट पनि मलाई चियाइरहेका थिए । किन किन त्यो धुम्म मौसममा मलाई आफू हराएझैं लाग्यो । एक पल आफूलाई दिशाहिन अनुभव गरेँ । 

 

यात्रामा अघि बढ्नका लागि दिशा चाहिएझैं जीवनलाई पनि अघि बढ्न दिशा चाहिन्छ कि चाईदैन होला भनेर आफैलाई प्रश्न गरेँ । उत्तर म सँग छैन । दिशाहिन हुनु पनि कुनै दिशामा हुनु हो जस्तो लाग्यो मलाई । 

 

कहिले रहने कहिले छिट्याउने गरेर पानी हामीलाई हिँड्न नदिने सुर गर्दै छ । यसो आकाश हेर्दा पानी रोकिने कुनै छाँटकाट छैन । पिके पीक पुगेर भिडियो खिच्न भनेर हिँडेका हामी जाने की नजाने भनेर सल्ला गरिरहेका छौ । सायद भिज्दै भए पनि पदयात्रामा निस्कन्छौँ होला । 

Photo : Amir Shrestha

 वैशाख २३, २०७९ , साँझ ४:३० बजे ( तुङ्ग्ना बाजे होटल पिके बेस क्याम्प )

भिज्दै भिज्दै भएपनि हामीले पिके वेस क्याम्प जाने निधो गर्यौ । लालीगुराँसको भूगोललाई अघिल्लो दिनझै हुस्सेले डम्म ढाकेकै थियो । एक घण्टा जति हिँडेर लमुझे आइपुग्दा पानीको अलि अलि कुटिसकेको थियो । लमुझेमा विश्राम गरेका बेला पनि केही लेखौला सोचेको थिएँ तर ठिर्याएको हातले न टाइप गर्न नैं सक्यो न कलम समाएर कागजमा कोर्न नै । रेनकोट घुँडा सम्म मात्र आउने भएकाले घुँडा भन्दा तल लुगा भिजेको थियो । लमुजेमा होटलको चुलो छेउ बस्दा घुँडा बाट पानीको बाफ उडीरहेको थियो । केही बेर म त्यसमा टोलाए । बाफ घुँडाबाट उडेर अलिकति माथि सम्म आउँथ्यो अनि कतै बिलाउँथ्यो । मलाई त्यो बाफ बिलाउँदा जीवनबाट हराएको एउटा अमूल्य कुरा याद आयो । मेरो आयु । मेरो जीवनको २५ बर्ष ति बाफझैँ कतै हराएका छन् । सुरुका केही वर्ष आमाको काखमा हराए , केही वर्ष बाबाको औंला समाएर हराए , केही वर्ष भाँडाकुटी खेलेर हराए , केही वर्ष दादा सँग मिल्दै र जुध्दै हराए । केही वर्ष स्कूलको किताबमा हराए , केही वर्ष प्रियसीको अँगालोमा हराए , केही वर्ष उदेश्यको खोजीमा हराए । सोचेँ केही अझै हराउँदैछन् । यहाँ लमुझेमा पनि केही त पक्कै हराउँदै छ । तर के हो त्यो सोच्न चेतनाले दिएन । यस्तै यस्ता अनगिन्ती कुराहरूमा हराए मेरो उमेरका २५ वर्षहरु । बाफ उडीनै रहेको थियो मेरो ट्राउजरबाट । लाग्यो मान्छे पनि त्यही ट्राउजर जस्तै छ जो हरेक पल आफूबाट उमेरका बाफ उडाउँदै हिँडी रहन्छ । 

Photo : Amir Shrestha

लमुझेमा अलिकति शरीर ओभाए पछि चौरी गाईको दुधबाट बनेको बाक्लो चिया खाएर हामी अघि बढ्यौं । उसै धुम्म उदास दिन अनि बेला बेला आकाशबाट बर्षिरहेको पानीले हिड्नलाई सकस बनाइरहेको थियो । अझै नयाँ जुत्ता भएकाले मलाई हिँड्न अफ्ठ्यारो भइरहेको थियो । नयाँ जुत्ता ल्याउँदा सधैं एक दुई दिन त्यस्तै हुने गर्छ । के नमिलेको कता नमिलेको जस्तो । नयाँ सम्बन्धलाई सहज हुन समय लागेझैँ खुट्टा र जुत्ता पनि सम्बन्ध बनाउन दिनभर वार्ता गरिरहे । दुई बजे तुङना बाजेको होटल आइपुग्दा भने बल्ल उनीहरूको सम्बन्ध सुमधुर बन्यो । बिहानको खाना साढे दुईमा खाएर अहिले म ओछ्यानमा डल्लो परेको छु । हातका औंलामा ओछ्यानको तातो समाएकाले मेरो इशारामा चल्न बल्ल मंजूर गरेका छन् । टाढा छु घर बाट तर यहाँ पनि घरझैँ लागिरहेछ । पदयात्रामा निस्कँदा संसारै मेरो घरझै लाग्छ मलाई । त्यसैले मौका मिल्दा झोला झ्याम्टा बोकेर नयाँ अस्थायी घरको खोजीमा निस्किदिउ झै लाग्छ ।

सोच्छु मलाई कोही मानिसले यो यहाँ नआईदियोस् भन्लान् , साथीभाइले दूरी बनाओस सोच्लान् , तर आज सम्म मैले टेकेका कुनै पनि जमिनले मलाई नटेक भनेका छैनन् । मलाई पनि जीवनमा मैले टेकेको माटोझै हुनु छ । जो आफ्नो र अरूको भन्दैन , यो यस्तो त्यो त्यस्तो भन्दैन । जो केवल स्वीकार्छ आफूमा पाइला राख्ने जो कोहीको अस्तित्व । मलाई पनि मेरो जीवनमा जोडिन आउने जीवनलाई केवल जीवन को रूपमा हेर्नु छ । थाहा छैन कति सक्षम हुन्छु जे होस् प्रयास गर्नु छ । 

साँझ को ५ : ४१ भइ सकेछ । तल्लो तलामा टुङना बाजेले तुङ्ना बजाएर सुनाउँछु भन्नु भएको छ । अब कलमलाई एकछिन विश्राम दिएर अनुभवलाई पनि समय दिनु पर्ला । 

वैशाख २४, २०७९ , ७:१९ बेलुका ( भुलभुले )

हिजो राती तुङ्ग्ना बाजे को गीत सुन्दै केही बेर रमाइलो गरियो । उमेरले ७० पुग्न आँटेका तुङ्ग्ना बाजे उर्फ जाङमु शेर्पा त्यो उमेरमा पनि निकै फरासिलो हुनुहुँदो रहेछ । तुङ्ग्नाको मिठो धुन सुनेर सुत्न कोठामा जाँदा मेरो कानमा अझै तुङ्ग्ना बाजेले बजाएको धुन गुन्जिरहेको थियो । दिनभरिको थकानले शरीर गलेको थियो, भसुक्कै निदाएछु । 

एका बिहानै उठेर पिके पीक जाने योजना थियो तर मौसम धुम्मिएकाले हामी ८ बजे मात्र पिके पीक तर्फ लाग्यौ । मौसम यति धुमिएको थियो कि केही पाइला अघि हिँडेका साथी पनि देखिएका थिएनन् । पञ्जा ल्याउन बिर्सिएका मेरो हात चिसो ले कठ्याङरिएको थियो । एक हातमा ट्रेकिङ स्टिक अनि अर्को हातमा देशको झण्डा बोकेर म उकालो लागिरहेको थिए । 

तुङ्ग्ना बाजे Photo : Amir Shrestha

हातमा फर्फराइरहेको त्यो झण्डा देख्दा मलाई देशले रगत मागे गीत सम्झना आइरहेको थियो । मैले सम्झे यो एउटा झण्डा सदैव लहराइरहोस् भनेर कयौ मानिसले आफ्नो जीवन देशलाई सुम्पेका छन् । उनीहरूले देको बलिदान केवल यो झण्डाका लागि मात्र नभएर पूरै देशको लागि हो तर झण्डा एउटा त्यस्तो भावना हो जसले तिनको बलिदानलाई पहिरेर हिँड्दछ । मलाई थाहा छैन किन हो झण्डा बोक्दा सधैं मैले देश हातमा बोकेर हिँडेको अनुभव हुन्छ । त्यसैले झण्डा हात बाट छुटेर नलडोस् भनेर मैले यात्रा भरिनै त्यसलाई जतन साथ बोकेँ । कसैले यही झण्डाका लागि आफ्नो प्राण अर्पण गर्न सक्छन् भने म त्यसलाई जतन पनि गर्न सक्दिन र ? यही प्रश्न मैले आफैलाई यात्राभर सोधिरहेँ । आफैले कुनैदिन लेखेको झण्डाको कविता पनि सम्झनामा आयो । 

मेरो झन्डा

                    बलैले हो भने, म सक्दिन मेरो झन्डा बोक्छ

                        झन्डाले त आफै, राष्ट्र बोकी हिड्छ

 

म खोजौँ पनि किन अब बोक्न उसलाई

उसले त हरपल मेरो अभिमान बोकी हिड्छ

 

आफनै पहिचान हातमा बोकी कहाँ जान सक्छु र म ?

झण्डा हातमा हुँदा त, गन्तव्य पनि मेरो हातैमा हुन्छ .....

( कविता बाचन सुन्नका लागि यस लिङ्कमा जानुहोला : https://www.youtube.com/watch?v=jLRlyO7VtzM )

पिके पीक पुग्दा पनि मौसम उग्रेन । सगरमाथा र ल्होत्से जस्ता अग्ला अग्ला हिमालको दृष्यावलोकन गर्न मिल्ने त्यस ठाउँबाट हामीले केवल सेताम्मे हुस्से देख्यौ । यो हुस्से यदि चिरेर हेर्ने हो भने संसारका अग्ला अग्ला हिमाल मलाई दृष्टिर्गोचर हुन्छन् , म त्यस्तो सुन्दर ठाउँमा छु भनेर मनलाई मनाउने बाहेक केही विकल्प थिएन हामी सँग। 

 

यात्रा, गन्तव्य प्रति लक्षित भए पनि यात्राको वास्तविक मज्जा भने गन्तव्यमा निहित हुँदैन । यात्रा को वास्तविक मज्जा त यात्रामै हुन्छ । मैले पनि काठमाडौंबाट हेर्छु भनेर आएको दृश्य नदेखे पनि नसोचेका अनेक दृश्य देखें । लालीगुराँसले ढाकेको पहाडहरू देखें । हुस्सेले धमील्याएको मौसममा एउटा पारदर्शी उज्यालो देखें । हराउँदै देखिदै गर्ने बादलका टुक्राहरुको अथक चञ्चलता देखें । जे हेर्न आएको त्यो हेर्न नपाए पनि मैले सोच्दै नसोचेका अनेक कुराहरू देखें । हेर्नु र देख्नुको अर्थ एउटै जस्तो लागे पनि तिनको अर्थमा आकाश पातालको फरक छ । मैले यसपाली त्यही अर्थ स्पस्ट देखें ।

 

दिनभरि हिँडेर फेरि साँझमा भुलभुले आइपुगेको छु । सायद म भोलिबाट यो यात्रा बारे लेख लेख्दिन पनि होला । यात्रा डायरी यहिबाट अन्त्य गर्दैछु । लेख्नका लागि त भोलि पनि अनेक कुरा भेटिएलान तर मलाई अब थप केही लेखौँझै लागेको छैन । यो यात्रामा आफ्ना भावनाहरुसँग गरेको गफलाई अक्षरमा उतार्न ठूलो रहर थियो । त्यो कति सम्भव भयो म जान्दिन । तर आफैसँग अलिक नजिक भएको छु जस्तो आभाष हुन्छ । मनमा आइरहने अनेक कुरासँग समय लगाएर शान्ति साथ कुरा गर्ने मौका मिलाइदिने यो यात्रा आजीवन याद रहनेछ । 

Photo : Amir Shrestha

पानीले कुटिएर दिनभर हिँड्नु, थाक्नु अनि फेरि हिँड्नु मेरो दुई दिनको दैनिकी हुँदा म कहाँ थिएँ मैले थाहा पाइन । म भन्ने व्यक्ति त यहाँको सुन्दरतामा कतै हराएको थियो । भेटिनका लागि हराउन जरुरी छ किनकी नहराइ केहि कुरा भेटिँदैन र नहराएको कुरालाई भेट्नुको कुनै अर्थ पनि छैन । पदयात्रा निस्कँदा म सधैजसो हराउदै भेटिने गर्छु । अचम्म के छ भने म जे हराएको हुन्छु त्यही म कहिल्यै भेटिन्न । पदयात्रासँग दिनलाई अथाह कुरा भएझै चोर्नका लागि पनि अनेक कुरा हुँदा रहेछन् । पुरानो म चोरेर नयाँ म मलाईनै उपहार दिने पदयात्रा मेरो सबैभन्दा निकटको साथी हो । उसैले गरेर मैले आफुलाई चिनेको हुँ , देशलाई चिनेको हुँ । यो यात्रा त्यसैले उसैलाई ( पदयात्रालाई ) समर्पित गर्दछु  ।

 

रातमा तारा हेर्न सारै मन लागेको छ तर बाहिर हुस्सेले गर्दा तारा देखिने कुनै छाँटकाँट छैन । तारा नदेखिए पनि अन्धकारलाई एकछिन हेर्न पर्ला सोचिरहेको छु । भन्छन् अन्धकारले पनि कहिले काँही उज्यालो दिन्छ अरे । हेरौ के दिँदो रहेछ मलाई अन्धकारले ।

  -    बिजय लुइटेल

( Pikey Peak )पिके पिकको बारेमा थप कुरा बुझ्न तलको भिडियो लिङ्कमा जानुहोला 

https://www.youtube.com/watch?v=VsoJBO00pfI